Với những phương tiện ghi hình đơn giản cộng thêm lòng kiên nhẫn, bạn vẫn có thể thu được những tấm ảnh đẹp đến không ngờ. Ảnh thiên văn (Astrophotography) là một hình thức đặc biệt của nhiếp ảnh, trong đó, đối tượng để chụp hình ảnh bánh sinh nhật dễ thương là những thiên thể trên bầu trời, như mặt trăng, mặt trời, các hành tinh, ngôi sao hay các thiên hà, tinh vân... bình thường, khi xem hình xăm đẹp và nhắc tới nhiếp ảnh thiên văn, người ta hay nghĩ tới những dàn máy kềnh càng với các thiết bị "tiền tấn". Tuy nhiên, trên thực tiễn, với những dụng cụ ghi hình đơn giản cộng thêm với lòng nhẫn nại, bạn vẫn có thể thu được những tấm ảnh đẹp đến không ngờ!

Ở Việt Nam, hình thức nhiếp ảnh khích này mới chỉ hạn chế ở các câu lạc bộ thiên văn học và những nhóm "phơi đêm" nhỏ lẻ. Tuy nhiên, chẳng thể nói rằng trình độ "bắt trăng sao" của chúng ta thua kém bạn bè thế giới.

Sau đây là một số kinh nghiệm để làm quen với môn nghệ thuật "bắt hình" độc đáo này.
Chuẩn bị

Tripod và bản đồ sao - các thiết bị quan yếu trong nhiếp ảnh thiên văn. Ảnh: Magento.
thường nhật, nhiếp ảnh thiên văn được thực hành vào ban đêm, do đó phụ thuộc nhiều vào điều kiện thời tiết (đặc biệt là mây và sức gió) cũng như điều kiện ánh sáng. Các vùng đồng quê hoặc các đỉnh núi với trường nhìn rộng rãi, không khí thoáng đãng là nơi lý tưởng nhất. Đối với các khu thành phố lớn, bạn nên thực hành việc chụp ảnh sau nửa đêm để tránh ảnh hưởng bởi khói bụi từ các công cụ giao thông và ánh sáng "tạp nhiễu" không cần thiết đến từ đèn đường hay từ các ô cửa sổ...
Thiết bị đi kèm, không ép phải có tuốt tuột, là máy ảnh compact hoặc DSLR, tripod, bản đồ bầu trời, ống dòm, kính thiên văn và laptop. Nếu đã có máy DSLR, bạn nên đem theo một ống tele, thường ngày có tiêu cự trên 200 mm. ráng kiếm một chỗ đặt máy ảnh kín gió và soát tripod thật vững để tránh rung lắc khi ghi hình. Một điểm cũng quan trọng không kém là phải nhớ sạc đầy pin trước khi đi chụp. Nếu có thể, nên đem theo pin đề phòng vì thời kì chụp thường lâu, quá trình phơi sáng của chip cảm biến thường dài nên hao pin hơn thường ngày khá nhiều.
Các bước cài đặt trên máy

Ảnh chụp kim ô bằng Canon EOS 10D qua kính lọc quang phổ H-anlpha. Ảnh: Astrosurf.
Ảnh thiên văn thường nhắm đến đối tượng ở rất xa nên trong toàn bộ các trường hợp, bạn phải đặt tiêu cự của ống kính ở vô cực và không bật flash.

Đối với việc ghi hình dữ, bạn không được tùy tiện hướng máy ảnh lên mà chưa qua các thao tác cài đặt trên máy. Điều này có thể làm cháy chip cảm biến và giảm tuổi thọ các bộ phận quang học khác. Trước khi chụp, bức phải cài đặt các tham số sau: ISO và khẩu độ đặt thấp nhất có thể (thường nhật là ISO 80 và F/8); thời gian phơi sáng dưới 1/1000s.
Tuy nhiên, cho dù bạn có set các thông số đó xuống mức thấp nhất đi chăng nữa thì ảnh thu được của mặt trời cũng vẫn rất sáng, gây cháy ảnh nghiêm trọng (over exposure). Mặt khác, ánh nắng kim ô có thể chiếu thẳng vào máy gây hiệu ứng nhiệt trực tiếp làm co giãn các thấu kính (đặc biệt là các thấu kính flourite đắt tiền), giảm tuổi thọ lớp phủ bề mặt thấu kính hay tệ hại hơn là làm hỏng chip cảm quang nếu chụp lâu. Biện pháp giải quyết thông thường nhất ở đây là lắp vào ống kính một hệ kính lọc. Hệ kính lọc đơn giản thường có 2 kính ghép lại: kính lọc tia tử ngoại và kính giảm sáng. Bạn cũng có thể tự chế kính lọc bằng các tấm phim X-quang, thủy tinh màu hay thậm chí cả kính mát... Chụp ác không yêu cầu thời gian phơi sáng lâu nên không cố định cần đến tripod.
Nếu ảnh thu được qua hệ thống kính lọc vẫn tối, bạn có thể nâng phơi sáng và ISO lên từng nấc nhỏ, tuy nhiên, tuyệt đối không được nâng độ mở (khẩu độ) của ống kính. Các đơn giản hơn là chuyển về chế độ Ưu tiên khẩu độ (Av hoặc F), đặt độ mở thấp nhất và nâng Exp dần dần. Với các trường hợp ghi hình kim ô vào rạng đông hay hoàng hôn, bạn có thể đặt các thông số này cao hơn hoặc dùng tùy chỉnh mặc cảnh có sẵn trong một số máy (chế độ "Sun set").

Tác giả bài viết: Trần Hạ